(၇)
စာအမှတ်(၂)
“ဟန်နီ
ကိုယ့်ဆရာ သင်ခန်းစာအရ Journalistic Style နှစ်မျိုးရှိတယ်။ Reporting Styles (သတင်း) နဲ့ Opinion Lead Style (သတင်းဆောင်းပါး) တဲ့။ Reporting Style မှာ ခြောက်မျိုးခွဲခြားထားတယ်။ အဲဒီကစပြီး မင်းကိုပြောသွားမယ်။ ဒီနေ့ ပထမဆုံးပြောမယ့် အကြောင်းအရာ (သတင်းရေးနည်း) ကတော့ Reportage လို့ခေါ်တယ်။ အဲဒါက မင်းကို ကိုယ်ပြောပြမယ့် ရေးနည်း စုစုပေါင်းရှစ််မျိုးထဲက ပထမဆုံး တစ်မျိုးပဲ။
Reportage ဆိုတာက သတင်းထောက်ကိုယ်တိုင်ပါဝင်ရေးသားရတဲ့ ရေးနည်း။ ကိုယ်တွေ့ အဖြစ်အပျက်ကို မြူးမြူးကြွကြွအသက်ဝင်ပြီး ရေးရတာပေါ့။ ဥပမာ- အဓိက ရုဏ်း တစ်ခုခုမှာ ပါဝင်ပြီး အဲဒီ အဖြစ်အပျက်ကို ကိုယ်တွေ့အဖြစ်အသက်ဝင်အောင်ရေး တာမျိုး၊ သတင်းစာတွေမှာ ပုံတွေဝေဝေ ဆာဆာနဲ့ Reportage တွေကို တွေ့ရမှာပါ။ ဒီနေ့ ဆရာ့ဆီကို တင််ခဲ့ကြတဲ့ တက်ချ်မဟာ ဆောင်းပါးတွေမှာ Reportage တွေအများကြီး ပါမှာပေါ့။ မင်းရော ရေးခဲ့ရဲ့လား။
ဒါလင်”
Hoa တစ်ခါကြုံဖူးပါသည်။
HIV ဝေဒနာရှင်တစ်ယောက်က သူရဲ့ ကူးစက်မှုအဖြစ်အပျက်ကို ပြောပြတုန်းက ပေါ့။ Hoa သူ့ ခံစားချက်တွေကို ကိုယ်ချင်းစာမိပြီး Live article အဖြစ် ရေးဖူးပါတယ်။ အဲဒါကို Reportage လို့ ခေါ် တာများလား။
Reportage = Lively article about activity လို့ပဲ အလွယ်မှတ်ထားလိုက်ပါ သည်။
ဒါဟာ Hoa သိတဲ့ အကြောင်းအရာဆိုပေမယ့် အခုလိုမျိုးနာမည်နဲ့ သေသေချာချာ မသိခဲ့ရပါချေ။ သိရက်သားနဲ့ သေသေချာချာ နာမည်မသိတဲ့ သတင်းရေးသားနည်းပေါ့။
“ကောင်းသောစာပဲ Quynh၊ ဒါပေမဲ့ ဘယ်သူကများ ဒီလောက်ထိ စေတနာထားပြီး ပြောပြနေ တာပါလိမ့်။ အတန်းထဲကဆိုရင်တော့ ဒီလောက်ရက်ရောပါ့မလား၊ အပြင်ကဆို ရင်လည်း ကိုယ်နဲ့ ပထမဆုံးထိတွေ့ဖူးတဲ့ နိုင်ငံဆိုတော့”
“အင်း စိတ်ဝင်စားဖို့တော့ ကောင်းတယ်”
သင်တန်းက ပြန်လာပြီး ဧည့်ကောင်တာမှာ အခန်းသော့ယူရင်း ဒီစာကိုပေးလိုက် တာဖြစ်သည်။ ဘယ်သူပေးသွားတာလဲမေးတော့ ဒလစ်ဗာရီက လာပေးသွားတာတဲ့။ ဘယ်သူကများ ပဟေဠိ လုပ်နေတာပါလိမ့်။ Hoa တင်မယ့်စာတမ်းအတွက်တော့ အနည်းနဲ့ အများအထောက်အကူပြုမှာအမှန် ပင်။
“ဆက်စောင့်ကြည့်ကြတာပေါ့။ ငါတို့ကို ဘယ်လိုစာတွေနဲ့ထပ်ပြီး ဆွဲဆောင်ဦးမလဲ ဆိုတာ”
“Happy Hour မှာလည်း ဘယ်လိုရှာရမလဲ။ အားလုံးက ပေါက်ကရတွေချည်းပဲ ပြောနေကြတာလေ”
” ဒါပေမဲ့… ဒီည ငါတစ်ယောက်ကို စမ်းသပ်ကြည့်မယ်”
“ဘယ်သူလဲ”
“လာအိုက တစ်ယောက်၊ Pao လေ”
အဲဒီညက Hoa သည် Happy Hour မှာ pao နဲ့ စကားပြောဖြစ်ပါသည်။ ကိုယ့်အဖွဲ့၊ ကိုယ့် အုပ်စုနဲ့ပြောနေကြတာမို့ Hao တို့နှစ်ယောက်ကလည်း တစ်ဖွဲ့သီးသန့်ဖြစ်နေသည်။
တကယ်တော့ Pao သည် ဗီယက်ကျန်းမြို့အခြေစိုက် သတင်းစာတစ်စောင်၏ နိုင်ငံ တကာသတင်းဘာသာပြန်ဌာနမှဖြစ်သည်။ သူ့စကားအသွားအလာအရ သတင်းနယ်ပယ် ကို Hoa လောက်သိပုံမရပါ။ သူနားလည်တာက သတင်းတွေကို မိခင်ဘာသာစကား အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပြန်ဆို ဖို့အတွက်သာဖြစ်သည်။
“ဒီ training ကလွဲရင် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ဘယ်သင်တန်းတွေ တက်ဖူးသေးလဲ Pao”
“သင်တန်းတက်ရမှာ အပျင်းဆုံးပဲ၊ အမှန်အတိုင်း ဝန်ခံရရင် ကိုယ်ဘာသင်တန်းမှ မတက်ဖူးဘူး၊ စာတွေ့ဆိုတာထက် လက်တွေ့အတွေ့အကြုံပဲကိုယ့်ဆီမှာပိုများတယ်။”
“ဒါဆို အပြင်သတင်းတွေရော မလိုက်ဖူးဘူးလား”
“နိုး…ကိုယ်သိတာ AP ၊ AFP ၊ ဆင်ဟွာ သတင်းဌာနတွေမှာ တက်နေတဲ့ သတင်း တွေကို ဘာသာပြန်ပြီး သတင်းစာထဲထည့်ဖို့ပဲ သတင်းရေးနည်းတွေကိုတော့ စာအုပ်တွေ အားကိုးပြီးတော့ပဲ ကျင်လည်ရတာပေါ့”
သူ Hoa ကိုတော့ လိမ်မည်မထင်ပါ။
သူ့မျက််လုံးတွေက ရိုးသားနေလေသည်။
“ဒါဆို ယူက ပြည်တွင်းသတင်းရေးတဲ့ အတွေ့အကြုံကိုစာတွေ့၊ နိုင်ငံတကာ သတင်းဘာသာပြန်အတွေ့အကြုံကို လက်တွေ့နဲ့ ရပ်တည်နေတာပေါ့”
“ပြည်တွင်းသတင်းဆိုတာ ကိုယ့် အိုင်ဒီယာနဲ့ ရေးရတဲ့ သတင်းကို ပြောတာလား”
“အင်းလေ”
“ဒါဆို တချို့သတင်းတွေရေးဖူးပါတယ်ကွာ၊ ဥပမာ တက်ချ်မဟာ ဆောင်းပါးလိုမျိုး ပေါ့၊ ဆရာစာမေးရင်လည်း ကိုယ်ဖြေနိုင်တယ်လေ၊ ကိုယ့်မှာ အရမ်းဟန်ဆောင်ကောင်းတဲ့ အားသာချက်ရှိတယ်။ ဒါ မင်းကိုမို့လို့ပြောပြတာ၊ အခင်ဆုံး သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုလို့ လျှို့ဝှက်ချက်ကိုပြောတာ…ဟဲ..ဟဲ”
သေချာသလောက်ပါဘဲ။
အဲဒါ Pao မဟုတ်ဘူး။
“ယူ့မှာ သတင်းနယ်ပယ်မှာ လေးစားရတဲ့ ဆရာ ဘယ်နှစ်ယောက်ရှိလဲ”
“ကိုယ့်ကို ဘာသာပြန်သင်ပေးတဲ့ ဆရာပေါ့”
“တစ်ယောက်ထဲပေါ့”
“အင်းပေါ့၊ ကိုယ်လေးစားရတဲ့ ဆရာ၊ ဒီ သင်တန်းမတိုင်ခင်အထိပေါ့လေ၊ သူတစ် ယောက်ပဲရှိတာ”
ထပ်မမေးတော့ပါ။
“ကိုယ့်ရင်ထဲမှာ စွဲနေတဲ့ သတင်းရေးနည်းတွေရှိတယ်။ ကိုယ်လေးစားရတဲ့ ဆရာ တွေထဲက ဆရာတစ်ယောက်သင်ပေးတာ” အဲဒီ စကားအရ Pao မဟုတ်မှန်း သိလိုက်ပြီ ဖြစ်သည်။
သံသယမျက်လုံးနဲ့ ကြည့်ရင်တော့ အားလုံးဟာ သံသယဝင်စရာချည်းဆိုပေမယ့် Pao ကိုတော့ ကိုယ်ပိုင်ခံစားမှုနဲ့ရော ယုံကြည်လိုက်တာဖြစ်သည်။
” ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် မင်းနဲ့ခင်မင်သိကျွမ်းခွင့်ရတဲ့အတွက် ဝမ်းသာပါတယ် Hoa ၊ Cheer”
” Cheer”
ပူရှိန်းချိုမြသော ကော့တေးလ်အရသာကို Hoa မခုံမင်လှသော်လည်း Pao ကို စမ်းသပ်အောင်မြင်ခြင်း အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဂုဏ်ပြုကာ တစ်ကျိုက် တည်းမော့သောက်ပစ်လိုက်သည်။ Hoa ရယ်၊ Quynh ရယ်၊ Pao ရယ်ကလွဲရင် ကျန်တာ (၂၁) ယောက်။ အပြင်ကတော့ လုံးဝမဖြစ်နိုင်ပါ။ ဒီအတန်းထဲက တစ်ယောက်က ပဟေဠိ လုပ်နေတာ။
Hoa သည် သတင်းနယ်ပယ်နဲ့ပတ်သက်ရင် ဂျူနီယာ အဆင့်သာရှိပါသေးသည်။ သို့သော်လည်း ယှဉ်ပြိုင်မှုနှင့် ပတ်သက်လာရင်တော့ အနိုင်လိုချင်တာအမှန်ပင်။
“သတင်းနယ်ပယ်မှာ အတော်ဆုံးဆိုတာမရှိ၊ လုပ်တတ်ကိုင်တတ်တာနဲ့ အတွေ့အ ကြုံရင့်ကျက်တာပဲရှိသည်” အဲဒီ စကားက Hoa ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အတွေးအခေါ်ဖြစ်ပြီး အတွေ့ အကြုံရင့်ကျက်သော စီနီယာတွေကို ယှဉ်ပြိုင်ဖို့အတွက် ကိုယ့်ကိုကိုယ်ပေးထားသော ခွန်အားလည်းဖြစ်သည်။
x x x x x